Беларусь
Deutschland
United States
France
Қазақстан
Lietuva
Россия
ประเทศไทย
Украина
Вегетарыянства англ vegetarian лац vegetarius раслінны сістэма харчавання якая выключае мясныя прадукты альбо рыбу Вегет
Вегетарыянства
Вегетарыянства (англ.: vegetarian, лац.: vegetarius — «раслінны») — сістэма харчавання, якая выключае мясныя прадукты альбо рыбу. Вегетарыянская дыета уключае ў сябе хлебныя злакі, гародніну, садавіну, арэхі. Аднак некаторыя вегетарыянцы ужываюць малочныя прадукты, яйкі; або і тое, і іншае.
| Вегетарыянства | |
|---|---|
| Кухня | вегетарыянская кухня[d] |
| In opposition to | list of countries by meat consumption[d] |
| Stack Exchange site URL | vegetarianism.stackexchange.com |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Апісанне
Вегетарыянства прадугледжвае здаровы лад жыцця; адмову ад курэння, алкаголю; зніжае захваральнасць на атэрасклероз і злаякасныя пухліны; дапамагае захаваць і ўмацаваць здароўе, нармалізаваць масу цела, дасягнуць актыўнага даўгалецця.
Матывацыя вегетарыянства — розная, і уключае ў сябе этычныя аспекты (нежаданне забіваць жывёл і агіду да сучасных метадаў вырошчвання жывёл на мяса), самаадрачэнне або рэлігійная забарона, экалагічныя аспекты (уключаючы асцярогі за марнатраўства і экалагічныя наступствы вырошчвання кароў на фермах), а таксама клопат пра здароўе.
Асноўны недахоп вегетарыянства — магчымасць развіцця ў арганізме дэфіцыту бялкоў, ненасычаных тлустых кіслот, некаторых вітамінаў — з адпаведнымі парушэннямі абмену рэчываў. Пераход на вегетарыянства не рэкамендуецца ў гады росту арганізма, пры цяжарнасці, кармленні грудзьмі, у глыбокай старасці.
Гісторыя
Родапачынальнікам вегетарыянства лічаць старажытна-грэчаскага філосафа і матэматыка — Піфагора (VI стагоддзе да нашай эры). Прыхільнікамі гэтай сістэмы харчавання былі Эпікур, Платон, Сакрат, Авідзій, Плутарх, Вальтэр, Жан-Жак Русо, Джордж Байран, Ілля Рэпін, Р. Кент, Бернард Шоу, Леў Талстой і іншыя. Многія індуісцкія секты і большасць будыстаў — прыхільны да вегетарыянства. У многіх краінах свету (з-за беднасці) далёка не ўсе ядуць мяса. Адным з вынікаў Асветы XVIII-га стагоддзя стаў клопат чалавека пра жывёл.
Як вучэнне — вегетарыянства узнікла ў першай палове XIX-га стагоддзя ў Заходняй Еўропе. У XIX-ым стагоддзі — Вялікабрытанія стала асноўным цэнтрам вегетарыянства, і хутка вегетарыянскі рух узнік у Германіі, ЗША і іншых краінах.
Уплыў на здароўе
Меркаванні
Буйнейшая амерыканская арганізацыя прафесійных дыетолагаў (Academy of Nutrition and Dietetics; даўней — American Dietetic Association) выдала ў 1994 годзе (і, пасля, перыядычна актуалізоўвала; апошні раз — у 2009 годзе) «Пазіцыю на тэму вегетарыянскіх дыет» — аснаваную на праглядзе вынікаў даследаванняў, апублікаваных у некалькіх сотнях навуковых артыкулаў, — адкуль можна даведацца, што:
«Правільна спланаваныя вегетарыянскія дыеты (у тым ліку — строга вегетарыянскія, то бок веганскія) — здаровыя; задавальняюць харчовыя патрэбы і могуць быць карыснымі для прадухілення і лячэння некаторых хвароб. Добра спланаваныя вегетарыянскія дыеты — адпавядаюць патрэбам чалавека (на ўсіх этапах жыцця; уключна з перыядамі: цяжарнасці і лактацыі, маленства, дзяцінства, падлеткавага росту) і для спартсменаў».
«У 90-97 % выпадкаў — пераход на вегетарыянскую дыету прадухіляе развіццё сардэчна-сасудзістых захворванняў».
Доктар Яўген Збігнеў Сівік (гінеколаг і акушэр; стваральнік першай у Польшчы «Клінікі і школы натуральных родаў») — кажа:
«Медыцына сёння удзельнічае ў адным з найбольшых ашуканстваў апошняга стагоддзя: абслугоўвае канцэрны, якія не клапоцяцца пра здароўе дзяцей, але дбаюць пра грошы… Лекары — набралі вады ў рот (бо так бяспечней)… Малако (насуперак распаўсюджанаму меркаванню) не ўзмацняе косці, але іх аслабляе: з-за малочнага бялка, кальцый вымываецца з арганізму. Кароўе малако — найлепшы рэцэпт на інвалідны вазок!»
Доктар біялагічных навук, кандыдат геаграфічных навук, прафесар Маскоўскага Дзяржаўнага Універсітэта — Мікалай Драздоў (вегетарыянец):
«Я зразумеў, што ўжываць мяса — не варта, з-за трох прычын: 1. (Фізічная) Яно дрэнна пераварваецца; 2. (Маральная) Жывёл нельга крыўдзіць; 3. (Духоўная) Раслінная дыета робіць чалавека болей спакойным, добразычлівым, мірным».
На яго думку, многія алімпійскія спартсмены дасягнулі сваіх рэкордаў дзякуючы пераходу на вегетарыянства.
У будызме
Паводле — Гаўтама Буда сцвердзіў:
- Тыя з вучняў Гаутамы, што ўдзень і ўначы бесперастанку раскашуюцца непрычыненнем крыўды ніводнай істоце — заўсёды абуджаюцца шчасліва. (300)
- Хто вызваліўся ад гвалту адносна да кожнай жывой істоты (і слабай, і моцнай), хто ані забівае, ані прычыняецца да забойства іншымі — таго называю святым чалавекам. (405)
- У даўнія часы было толькі тры хваробы: жаданне, голад і сурокі; але (з прычыны забойстваў жывёл) іх колькасць павялічыліся да дзевяноста васьмі. (Словы Буды з Сута Ніпата)
Зноскі
- Булыка А. М. Слоўнік іншамоўных слоў: У 2 т. Т.1: А — Л — Мн.: БелЭн, 1999. — 736 с. — ISBN 985-11-0152-4
- Britannica. Настольная энциклопедия в 2-х т. Т. 1. — Москва, 2006.
- http://www.vrg.org/nutrition/2009_ADA_position_paper.pdf Поўны тэкст публікацыі па англійску
- http://spakoj.eu/uploads/posts/2013-03/1363357632_ulotka-zosta-wege-2.jpg
- http://www.dxarma.ru/2010/05/05/jeticheskoe-i-dukhovnoe-vegetarianstvo.html Архівавана 4 сакавіка 2016.
- http://www.fairberaten.net/vegetarismus/gesund-leben-ohne-fleisch-vegetarismus-gruende-vorteile/
- http://spakoj.eu/uploads/posts/2013-03/1363356631_ulotka-krowie-mleko-strona-4-i-1.jpg
- http://elena-kuzmina.blogspot.com/2012/08/nikolay-drozdov-vegetarian.html Архівавана 12 снежня 2015.
- http://prosto-life.ru/prosto-lyudi/drozdov-n-n(недаступная спасылка)
- http://www.megasiroed.ru/news/2013/03/06/nikolaj-drozdov-o-sporte-i-vegetarianstve/ Архівавана 4 сакавіка 2016.
Літаратура
- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т.4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 1997. — 480 с.: іл.
Спасылкі
![image]()
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вегетарыянства
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, сэкс, gif, png, малюнак, музыка,песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Vegetaryyanstva angl vegetarian lac vegetarius raslinny sistema harchavannya yakaya vyklyuchae myasnyya pradukty albo rybu Vegetaryyanskaya dyeta uklyuchae y syabe hlebnyya zlaki garodninu sadavinu arehi Adnak nekatoryya vegetaryyancy uzhyvayuc malochnyya pradukty yajki abo i toe i inshae VegetaryyanstvaKuhnyavegetaryyanskaya kuhnya d In opposition tolist of countries by meat consumption d Stack Exchange site URLvegetarianism stackexchange com Medyyafajly na VikishovishchyVegetaryyanski stolApisanneVegetaryyanstva pradugledzhvae zdarovy lad zhyccya admovu ad kurennya alkagolyu znizhae zahvaralnasc na ateraskleroz i zlayakasnyya puhliny dapamagae zahavac i ymacavac zdaroye narmalizavac masu cela dasyagnuc aktyynaga daygaleccya Matyvacyya vegetaryyanstva roznaya i uklyuchae y syabe etychnyya aspekty nezhadanne zabivac zhyvyol i agidu da suchasnyh metaday vyroshchvannya zhyvyol na myasa samaadrachenne abo religijnaya zabarona ekalagichnyya aspekty uklyuchayuchy ascyarogi za marnatraystva i ekalagichnyya nastupstvy vyroshchvannya karoy na fermah a taksama klopat pra zdaroye Asnoyny nedahop vegetaryyanstva magchymasc razviccya y arganizme deficytu byalkoy nenasychanyh tlustyh kislot nekatoryh vitaminay z adpavednymi parushennyami abmenu rechyvay Perahod na vegetaryyanstva ne rekamenduecca y gady rostu arganizma pry cyazharnasci karmlenni grudzmi u glybokaj starasci GistoryyaRodapachynalnikam vegetaryyanstva lichac starazhytna grechaskaga filosafa i matematyka Pifagora VI stagoddze da nashaj ery Pryhilnikami getaj sistemy harchavannya byli Epikur Platon Sakrat Avidzij Plutarh Valter Zhan Zhak Ruso Dzhordzh Bajran Illya Repin R Kent Bernard Shou Ley Talstoj i inshyya Mnogiya induisckiya sekty i bolshasc budystay pryhilny da vegetaryyanstva U mnogih krainah svetu z za bednasci dalyoka ne yse yaduc myasa Adnym z vynikay Asvety XVIII ga stagoddzya stay klopat chalaveka pra zhyvyol Yak vuchenne vegetaryyanstva uznikla y pershaj palove XIX ga stagoddzya y Zahodnyaj Eyrope U XIX ym stagoddzi Vyalikabrytaniya stala asnoynym centram vegetaryyanstva i hutka vegetaryyanski ruh uznik u Germanii ZShA i inshyh krainah Uplyy na zdaroyeMerkavanni Bujnejshaya amerykanskaya arganizacyya prafesijnyh dyetolagay Academy of Nutrition and Dietetics daynej American Dietetic Association vydala y 1994 godze i paslya peryyadychna aktualizoyvala aposhni raz u 2009 godze Pazicyyu na temu vegetaryyanskih dyet asnavanuyu na praglyadze vynikay dasledavannyay apublikavanyh u nekalkih sotnyah navukovyh artykulay adkul mozhna davedacca shto Pravilna splanavanyya vegetaryyanskiya dyety u tym liku stroga vegetaryyanskiya to bok veganskiya zdarovyya zadavalnyayuc harchovyya patreby i moguc byc karysnymi dlya praduhilennya i lyachennya nekatoryh hvarob Dobra splanavanyya vegetaryyanskiya dyety adpavyadayuc patrebam chalaveka na ysih etapah zhyccya uklyuchna z peryyadami cyazharnasci i laktacyi malenstva dzyacinstva padletkavaga rostu i dlya spartsmenay U 90 97 vypadkay perahod na vegetaryyanskuyu dyetu praduhilyae razviccyo sardechna sasudzistyh zahvorvannyay Doktar Yaygen Zbigney Sivik ginekolag i akusher stvaralnik pershaj u Polshchy Kliniki i shkoly naturalnyh roday kazha Medycyna syonnya udzelnichae y adnym z najbolshyh ashukanstvay aposhnyaga stagoddzya abslugoyvae kancerny yakiya ne klapocyacca pra zdaroye dzyacej ale dbayuc pra groshy Lekary nabrali vady y rot bo tak byaspechnej Malako nasuperak raspaysyudzhanamu merkavannyu ne yzmacnyae kosci ale ih aslablyae z za malochnaga byalka kalcyj vymyvaecca z arganizmu Karoye malako najlepshy recept na invalidny vazok Doktar biyalagichnyh navuk kandydat geagrafichnyh navuk prafesar Maskoyskaga Dzyarzhaynaga Universiteta Mikalaj Drazdoy vegetaryyanec Ya zrazumey shto yzhyvac myasa ne varta z za troh prychyn 1 Fizichnaya Yano drenna peravarvaecca 2 Maralnaya Zhyvyol nelga kryydzic 3 Duhoynaya Raslinnaya dyeta robic chalaveka bolej spakojnym dobrazychlivym mirnym Na yago dumku mnogiya alimpijskiya spartsmeny dasyagnuli svaih rekorday dzyakuyuchy perahodu na vegetaryyanstva U budyzmePavodle Gaytama Buda scverdziy Tyya z vuchnyay Gautamy shto ydzen i ynachy besperastanku raskashuyucca neprychynennem kryydy nivodnaj istoce zaysyody abudzhayucca shchasliva 300 Hto vyzvaliysya ad gvaltu adnosna da kozhnaj zhyvoj istoty i slabaj i mocnaj hto ani zabivae ani prychynyaecca da zabojstva inshymi tago nazyvayu svyatym chalavekam 405 U dayniya chasy bylo tolki try hvaroby zhadanne golad i suroki ale z prychyny zabojstvay zhyvyol ih kolkasc pavyalichylisya da dzevyanosta vasmi Slovy Budy z Suta Nipata ZnoskiBulyka A M Sloynik inshamoynyh sloy U 2 t T 1 A L Mn BelEn 1999 736 s ISBN 985 11 0152 4 Britannica Nastolnaya enciklopediya v 2 h t T 1 Moskva 2006 http www vrg org nutrition 2009 ADA position paper pdf Poyny tekst publikacyi pa anglijsku http spakoj eu uploads posts 2013 03 1363357632 ulotka zosta wege 2 jpg http www dxarma ru 2010 05 05 jeticheskoe i dukhovnoe vegetarianstvo html Arhivavana 4 sakavika 2016 http www fairberaten net vegetarismus gesund leben ohne fleisch vegetarismus gruende vorteile http spakoj eu uploads posts 2013 03 1363356631 ulotka krowie mleko strona 4 i 1 jpg http elena kuzmina blogspot com 2012 08 nikolay drozdov vegetarian html Arhivavana 12 snezhnya 2015 http prosto life ru prosto lyudi drozdov n n nedastupnaya spasylka http www megasiroed ru news 2013 03 06 nikolaj drozdov o sporte i vegetarianstve Arhivavana 4 sakavika 2016 LitaraturaBelaruskaya encyklapedyya U 18 t T 4 Varanecki Galfstrym Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 1997 480 s il SpasylkiNa Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Vegetaryyanstva