Беларусь
Deutschland
United States
Қазақстан
Lietuva
ประเทศไทย
Украина
У гэтай старонкі няма правераных версій хутчэй за ўсё яе якасць не ацэньвалася на адпаведнасць стандартам Паўпустыня або
Паўпустыня
Паўпустыня, або апустынены стэп — тып ландшафту, які фарміруецца ва ўмовах арыднага клімату.
Паўпустыні характарызуюцца адсутнасцю лясоў і спецыфічнай расліннасцю і глебавым покрывам. У паўпустынях спалучаюцца элементы стэпавых і пустынных ландшафтаў.
Паўпустыні сустракаюцца ва ўмераных, субтрапічных і трапічных паясах Зямлі і ўтвараюць прыродную зону, якая знаходзіцца паміж стэпавы зонай на поўначы і пустыннай зонай на поўдні.
У ўмераным поясе паўпустыні размешчаны суцэльнай паласой з захаду на ўсход Азіі ад Прыкаспійскай нізіны да ўсходняй мяжы Кітая. У субтропіках паўпустыні шырока распаўсюджаныя на схілах плато, пласкагор'яў і сугор'яў (Анаталійскае пласкагор'е, Армянскае нагор'е, Іранскае нагор'е, Карру, Фліндэрс, перадгор'і Анд, даліны Скалістых гор і інш.) У тропіках паўпустыні займаюць вялікія прасторы, асабліва ў Афрыцы: на поўдзень ад Сахары знаходзіцца зона Сахель (Заходняя Афрыка), для якой характэрныя ландшафты апустыненай саванны.
Глебы паўпустыні
Глебы, якія ўтвараюцца ў сухім і паўсухом клімаце, багатыя солямі, так як атмасферныя ападкі малалікія, і солі затрымліваюцца ў глебе. Актыўнае глебаўтварэнне магчымае толькі там, дзе глебы атрымліваюць дадатковую вільгаць з рэк або падземных вод. У параўнанні з атмасфернымі ападкамі, падземныя і рачныя вады там значна салёны. З-за высокай тэмпературы вялікае выпарэнне, падчас якога глеба высыхае, а раствораныя ў вадзе солі крышталізуюцца.
Высокае ўтрыманне соляў абумоўлівае шчолачную рэакцыю глебы, да якой раслінам даводзіцца прыстасоўвацца. Большасць культурных раслін такія ўмовы не пераносіць. Асабліва шкодныя натрыевыя солі, так як натрый перашкаджае утварэнню крупчастай структуры глебы. З прычыны гэтага глеба ператвараецца ў шчыльную масу. Акрамя таго, лішак натрыю ў глебе перашкаджае фізіялагічным працэсам і харчаванню раслін.
Расліннасць
Моцна разрэджаны раслінны покрыва паўпустыні часта паўстае ў выглядзе мазаікі, якая складаецца з шматгадовых ксерафітных траў, салянак і палонак, а таксама эфемераў і эфемераідаў. У Амерыцы звычайныя сукуленты, галоўным чынам кактусы. У Афрыцы і Аўстраліі тыповыя зараснікі ксерафітных кустоў і рэдкастойных нізкарослых дрэў (акацыя, пальма дум, баабаб і інш.)
Жывёльны свет
Сярод жывёл паўпустыні асабліва шматлікія зайцы, грызуны (суслікі, тушканчыкі, пясчанка, палёўкі, хамячкі) і паўзуны; з капытных — антылопы, безааравы казёл, муфлон, кулан і інш. З дробных драпежнікаў паўсюдна распаўсюджаныя: шакал, паласатая гіена, каракал, стэпавая котка, лісіца-фенек і інш. Даволі разнастайныя птушкі. Шмат насякомых і павукападобных (каракурты, скарпіёны, фалангі).
Ахова паўпустыні
Для аховы і вывучэння прыродных ландшафтаў паўпустынь свету створаны шэраг нацыянальных паркаў і запаведнікаў, у тым ліку Устюрцкі запаведнік, Тыгровая балка, Арал-Пайгамбар. Традыцыйны занятак насельніцтва — пашавая жывёлагадоўля. Аазіснае земляробства развіта толькі на абрашаных землях (паблізу вадаёмаў).
Гл. таксама
- Пустыня
- Ландшафт
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, сэкс, gif, png, малюнак, музыка,песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
U getaj staronki nyama praveranyh versij hutchej za ysyo yae yakasc ne acenvalasya na adpavednasc standartam Paypustynya abo apustyneny step typ landshaftu yaki farmiruecca va ymovah arydnaga klimatu Zony spyakotnyh paypustyn svetuZony halodnyh paypustyn svetu Paypustyni haraktaryzuyucca adsutnascyu lyasoy i specyfichnaj raslinnascyu i glebavym pokryvam U paypustynyah spaluchayucca elementy stepavyh i pustynnyh landshaftay Paypustyni sustrakayucca va ymeranyh subtrapichnyh i trapichnyh payasah Zyamli i ytvarayuc pryrodnuyu zonu yakaya znahodzicca pamizh stepavy zonaj na poynachy i pustynnaj zonaj na poydni U ymeranym poyase paypustyni razmeshchany sucelnaj palasoj z zahadu na yshod Azii ad Prykaspijskaj niziny da yshodnyaj myazhy Kitaya U subtropikah paypustyni shyroka raspaysyudzhanyya na shilah plato plaskagor yay i sugor yay Anatalijskae plaskagor e Armyanskae nagor e Iranskae nagor e Karru Flinders peradgor i And daliny Skalistyh gor i insh U tropikah paypustyni zajmayuc vyalikiya prastory asabliva y Afrycy na poydzen ad Sahary znahodzicca zona Sahel Zahodnyaya Afryka dlya yakoj harakternyya landshafty apustynenaj savanny Gleby paypustyniGleby yakiya ytvarayucca y suhim i paysuhom klimace bagatyya solyami tak yak atmasfernyya apadki malalikiya i soli zatrymlivayucca y glebe Aktyynae glebaytvarenne magchymae tolki tam dze gleby atrymlivayuc dadatkovuyu vilgac z rek abo padzemnyh vod U paraynanni z atmasfernymi apadkami padzemnyya i rachnyya vady tam znachna salyony Z za vysokaj temperatury vyalikae vyparenne padchas yakoga gleba vysyhae a rastvoranyya y vadze soli kryshtalizuyucca Vysokae ytrymanne solyay abumoylivae shcholachnuyu reakcyyu gleby da yakoj raslinam davodzicca prystasoyvacca Bolshasc kulturnyh raslin takiya ymovy ne peranosic Asabliva shkodnyya natryevyya soli tak yak natryj perashkadzhae utvarennyu krupchastaj struktury gleby Z prychyny getaga gleba peratvaraecca y shchylnuyu masu Akramya tago lishak natryyu y glebe perashkadzhae fiziyalagichnym pracesam i harchavannyu raslin RaslinnascMocna razredzhany raslinny pokryva paypustyni chasta paystae y vyglyadze mazaiki yakaya skladaecca z shmatgadovyh kserafitnyh tray salyanak i palonak a taksama efemeray i efemeraiday U Amerycy zvychajnyya sukulenty galoynym chynam kaktusy U Afrycy i Aystralii typovyya zarasniki kserafitnyh kustoy i redkastojnyh nizkaroslyh drey akacyya palma dum baabab i insh Zhyvyolny svetSyarod zhyvyol paypustyni asabliva shmatlikiya zajcy gryzuny susliki tushkanchyki pyaschanka palyoyki hamyachki i payzuny z kapytnyh antylopy bezaaravy kazyol muflon kulan i insh Z drobnyh drapezhnikay paysyudna raspaysyudzhanyya shakal palasataya giena karakal stepavaya kotka lisica fenek i insh Davoli raznastajnyya ptushki Shmat nasyakomyh i pavukapadobnyh karakurty skarpiyony falangi Ahova paypustyniDlya ahovy i vyvuchennya pryrodnyh landshaftay paypustyn svetu stvorany sherag nacyyanalnyh parkay i zapavednikay u tym liku Ustyurcki zapavednik Tygrovaya balka Aral Pajgambar Tradycyjny zanyatak naselnictva pashavaya zhyvyolagadoylya Aazisnae zemlyarobstva razvita tolki na abrashanyh zemlyah pablizu vadayomay Gl taksamaPustynya Landshaft