Беларусь
Deutschland
United States
Қазақстан
Lietuva
Россия
ประเทศไทย
Украина
Маніхейства кіт Маніцзяа 摩尼教 рэлігія якая паўстала ў Сярэднявеччы мэтай якой было аб яднанне ўсіх сусветных рэлігій Ідэа
Маніхейства
Маніхейства (кіт. Маніцзяа 摩尼教) — рэлігія, якая паўстала ў Сярэднявеччы, мэтай якой было аб’яднанне ўсіх сусветных рэлігій. Ідэалагічны падмурак закладзены ў III ст. старажытнаперсідскім мысляром Мані. Маніхейства вучыць, што матэрыя створаная злым богам (дэміургам), і толькі дух створаны добрым і вечным Богам. Маніхеі дзеляцца на дзве групы — свецкія людзі і манахі («абраныя»), прычым манахі займаюцца толькі духоўнай дзейнасцю і не звязаныя ані з чым матэрыяльным.
| Маніхейства | |
|---|---|
| Дата заснавання / стварэння | невядома |
 | |
| Заснавальнік | Мані |
| Знаходзіцца ў межах геаграфічнага аб’екта | Дзяржава Сасанідаў, Рымскі Егіпет, Галія, Britannia[d], Кітай[d], Заходняя Рымская імперыя, Візантыя, North India[d] і халіфат Абасідаў |
| Асноватворны дакумент | Shabuhragan[d], Gospel of Mani[d], Arzhang[d], Fundamental Epistle[d] і Kephalaia of the Teacher[d] |
| Быў натхнёны | гнастыцызм, будызм, хрысціянства, зараастрызм, Elcesaites[d] і Mandaeism[d] |
| Дата спынення існавання | XIV стагоддзе і XIII стагоддзе |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Маніхейскі святар (манах, «абраны») не ўжывае ў ежу мяса, віна, малака (гл. таксама Вегетарыянства), чытае на працягу дня вялікую колькасць малітваў. Яму варта ўхіляцца ад любой працы, акрамя звязанай з напісаннем або перакладам тэкстаў, бо ў гэтым свеце толькі словы нематэрыяльныя. Свецкія людзі не маюць асаблівых абавязкаў і ў сутнасці не ўваходзяць у царкву, але ім рэкамендуецца падтрымліваць святароў і чытаць рэлігійныя кнігі.
Гісторыя маніхейства
Першапачаткова маніхейства падтрымлівалася шахамі Персіі, але зараастрыйскія святары дамагліся рэпрэсій супраць гэтай рэлігіі і нават забойства самога Мані. Пры жыцці Мані прапаведаваў не толькі ў Персіі, але і ў Індыі, а пасля яго смерці маніхейства распаўсюдзілася таксама ў Рымскай імперыі, дзе прыхільнікам маніхейства быў некаторы час Аўгусцін. Вядомы прапаведнік гэтай рэлігіі ў Рымскай імперыі — манах-біскуп .
Пасля замацавання пазіцый каталіцызму ў Рымскай імперыі маніхейства было забароненае, але маніхейскія і падобныя групы — паўлікане, багамілы, альбігойцы — захоўваліся ў Еўропе амаль да пачатку эпохі Адраджэння.
Маніхейства было дзяржаўнай рэлігіяй і каганатаў да часоў мангольскіх заваёваў, а ў пэўных частках Сібіры захоўвалася і да часоў расійскіх заваёваў. На Енісеі маніхеі мелі вялікія храмы і багатыя бібліятэкі. Усё гэта было разбурана качэўнікамі ў XII—XIII стст.
Неаманіхейства — спробы адрадзіць маніхейства ў канцы XX стагоддзя. Найболей развітая неаманіхейская група — (архібіскуп Абба ). МПЦ ЗША спрабуе адаптаваць да маніхейства шэраг , суфійскіх і іншых дактрын, развіваючы сінкрэтычны патэнцыял вучэння Мані. Колькасць МПЦ ЗША каля 2500 чалавек, з іх 13 святароў. На тэрыторыі былога СССР маецца адзін святар МПЦ ЗША.
Гл. таксама
Паўлікіянства, Багамілы, Наўгародскі кодэкс, Катары, Гнастыцызм, Гісторыя Балгарыі, Гісторыя Босніі, Гісторыя Сібіры, , Альбігойцы, .
Крыніцы
- Encylopédie des religions — 1 — Encyclopædia Universalis, 2002. — P. 122. — 657 с. — ISBN 2-85229-922-4
- Encylopédie des religions — 1 — Encyclopædia Universalis, 2002. — P. 125. — 657 с. — ISBN 2-85229-922-4
Спасылкі
- Маніхейская літаратура Архівавана 20 ліпеня 2016.
- Маніхейскія тэксты
- Маніхейства (англ.)
- Маніхейства Архівавана 4 снежня 2008. (англ.)
- Мані і Маніхейства (англ.)
- Неаманіхейская царква ЗША Архівавана 11 мая 2008. (англ.)
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, сэкс, gif, png, малюнак, музыка,песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Manihejstva kit Maniczyaa 摩尼教 religiya yakaya paystala y Syarednyavechchy metaj yakoj bylo ab yadnanne ysih susvetnyh religij Idealagichny padmurak zakladzeny y III st starazhytnapersidskim myslyarom Mani Manihejstva vuchyc shto materyya stvoranaya zlym bogam demiurgam i tolki duh stvorany dobrym i vechnym Bogam Manihei dzelyacca na dzve grupy sveckiya lyudzi i manahi abranyya prychym manahi zajmayucca tolki duhoynaj dzejnascyu i ne zvyazanyya ani z chym materyyalnym ManihejstvaData zasnavannya stvarennyanevyadomaZasnavalnikManiZnahodzicca y mezhah geagrafichnaga ab ektaDzyarzhava Sasaniday Rymski Egipet Galiya Britannia d Kitaj d Zahodnyaya Rymskaya imperyya Vizantyya North India d i halifat AbasidayAsnovatvorny dakumentShabuhragan d Gospel of Mani d Arzhang d Fundamental Epistle d i Kephalaia of the Teacher d Byy nathnyonygnastycyzm budyzm hrysciyanstva zaraastryzm Elcesaites d i Mandaeism d Data spynennya isnavannyaXIV stagoddze i XIII stagoddze Medyyafajly na VikishovishchyPishuchyya manihejskiya zhracy z nadpisam na Skrutak z Tarymskaga basejna Manihejski svyatar manah abrany ne yzhyvae y ezhu myasa vina malaka gl taksama Vegetaryyanstva chytae na pracyagu dnya vyalikuyu kolkasc malitvay Yamu varta yhilyacca ad lyuboj pracy akramya zvyazanaj z napisannem abo perakladam tekstay bo y getym svece tolki slovy nemateryyalnyya Sveckiya lyudzi ne mayuc asablivyh abavyazkay i y sutnasci ne yvahodzyac u carkvu ale im rekamenduecca padtrymlivac svyataroy i chytac religijnyya knigi Gistoryya manihejstvaPershapachatkova manihejstva padtrymlivalasya shahami Persii ale zaraastryjskiya svyatary damaglisya represij suprac getaj religii i navat zabojstva samoga Mani Pry zhycci Mani prapavedavay ne tolki y Persii ale i y Indyi a paslya yago smerci manihejstva raspaysyudzilasya taksama y Rymskaj imperyi dze pryhilnikam manihejstva byy nekatory chas Ayguscin Vyadomy prapavednik getaj religii y Rymskaj imperyi manah biskup Paslya zamacavannya pazicyj katalicyzmu y Rymskaj imperyi manihejstva bylo zabaronenae ale manihejskiya i padobnyya grupy paylikane bagamily albigojcy zahoyvalisya y Eyrope amal da pachatku epohi Adradzhennya Manihejstva bylo dzyarzhaynaj religiyaj i kaganatay da chasoy mangolskih zavayovay a y peynyh chastkah Sibiry zahoyvalasya i da chasoy rasijskih zavayovay Na Enisei manihei meli vyalikiya hramy i bagatyya bibliyateki Usyo geta bylo razburana kacheynikami y XII XIII stst Neamanihejstva sproby adradzic manihejstva y kancy XX stagoddzya Najbolej razvitaya neamanihejskaya grupa arhibiskup Abba MPC ZShA sprabue adaptavac da manihejstva sherag sufijskih i inshyh daktryn razvivayuchy sinkretychny patencyyal vuchennya Mani Kolkasc MPC ZShA kalya 2500 chalavek z ih 13 svyataroy Na terytoryi byloga SSSR maecca adzin svyatar MPC ZShA Gl taksamaPaylikiyanstva Bagamily Naygarodski kodeks Katary Gnastycyzm Gistoryya Balgaryi Gistoryya Bosnii Gistoryya Sibiry Albigojcy KrynicyEncylopedie des religions 1 Encyclopaedia Universalis 2002 P 122 657 s ISBN 2 85229 922 4 lt a href https wikidata org wiki Track Q1340194 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q29720027 gt lt a gt Encylopedie des religions 1 Encyclopaedia Universalis 2002 P 125 657 s ISBN 2 85229 922 4 lt a href https wikidata org wiki Track Q1340194 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q29720027 gt lt a gt SpasylkiManihejskaya litaratura Arhivavana 20 lipenya 2016 Manihejskiya teksty Manihejstva angl Manihejstva Arhivavana 4 snezhnya 2008 angl Mani i Manihejstva angl Neamanihejskaya carkva ZShA Arhivavana 11 maya 2008 angl