Екацярынбу рг з 1924 да 1991 Свярдло ўск адміністрацыйны цэнтр Свярдлоўскай вобласці чацвёрты па колькасці насельніцтва

Екацярынбу́рг (з 1924 да 1991 — Свярдло́ўск) — адміністрацыйны цэнтр Свярдлоўскай вобласці, чацвёрты па колькасці насельніцтва (пасля Масквы, Санкт-Пецярбурга і Новасібірска) горад у Расіі. Транспартна-лагістычны вузел на Транссібірскай магістралі, буйны прамысловы цэнтр (оптыка-механічная прамысловасць, прыборабудаванне і цяжкае машынабудаванне, металургія, паліграфічная прамысловасць, лёгкая і харчовая прамысловасць, ваенна-прамысловы комплекс).

Горад

Екацярынбург
Екатеринбург


Герб^[d]	Сцяг^[d]

Прывакзальная плошча (Екацярынбург)

Краіна	Расія
Вобласць	Свярдлоўская
Каардынаты	56°50′ пн. ш. 60°39′ у. д.^HGЯO
Кіраўнік	Alexey Orlov^[d]
Заснаваны	1723
Горад з	1781
Плошча	1151 км²
Вышыня цэнтра	270 м
Водныя аб’екты	Ісець
Насельніцтва	▲ 1 383 700 чалавек (2010)
Шчыльнасць	1167,5 чал./км²
Часавы пояс	UTC+5
Тэлефонны код	343
Паштовыя індэксы	620XXX
Аўтамабільны код	66,96,196
Ідэнтыфікатар	65401
Афіцыйны сайт	екатеринбург.рф

Екацярынбург на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Вясной 1723 года па загаду імператара Пятра I на берагах ракі Ісець разгарнулася будаўніцтва найбуйнейшага ў Расіі металургічнага завода. Датай утварэння горада лічыцца 7(18) лістапада 1723 года, калі ў цэхах завода быў здзейснены першы пробны пуск баявых молатаў. Назву горад атрымаў у гонар імператрыцы Кацярыны I.

Будаўніцтва горада ажыццяўлялася па генеральнаму плану, распрацаванаму выхаванцам артылерыйскай акадэміі Тацішчавым і ваенным інжынерам . Першы генеральны план тагачаснага завода-крэпасці сведчыць аб тым, што забудова горада на Ісеці ажыццяўлялася ў традыцыі найвыдатнейшых фартыфікацыйных пабудоў Германіі, Нідэрландаў і Францыі. Еўрапейскі характар горада ўвасобіўся не толькі ў яго назве (ням. «бург» у перакладзе на бел. «горад»), але і ў планіроўцы.

Транспарт

Екацярынбургскі метрапалітэн
Екацярынбургскі трамвай

Насельніцтва

Год	Колькасць
1724	4 000 ± 500
1781	7 969
1786	9 276
1807	10 023
1820	13 026

Год	Колькасць
1836	14 973
1851	15 471
1856	16 900 ± 0
1861	19 832
1877	30 274

Год	Колькасць
1887	37 399
1897	43 239
1913	69 210
1917	71 590
1920	91 400 ± 100

Год	Колькасць
1923	97 400 ± 100
1926	140 000 ± 1 000
2009	1 401 729
2017	1 455 904
2018	1 468 833

Гарады-пабрацімы

Інчхон, Паўднёвая Карэя
Бірмінгем, Вялікабрытанія
Бішкек, Кыргызстан
Вуперталь, Германія
Генуя, Італія
Гуанчжоу, Кітай
Гётэбарг, Швецыя
Плоўдзіў, Балгарыя
Пльзень, Чэхія
Сан-Хасэ, ЗША
Турын, Італія
Ферэнціна^[d], Італія
Хашымін, В’етнам

Вядомыя асобы

Рыма Леанідаўна Арцёмчык (нар. 1934) — беларуская і расійская архітэктар.
Ігар Рыгоравіч Бакалаў — савецкі і беларускі спартсмен-стралок.
Ювеналій Аляксандравіч Вейс — беларускі вучоны ў галіне машыназнаўства.
Людміла Аляксандраўна Вільчко (нар. 1935) — беларуская архітэктар.
Уладзімір Гасцюхін — расійскі акцёр.
Яўген Іванавіч Дашкоў (нар. 1941) — рускі і беларускі акцёр.
Уладзімір Мікалаевіч Заграбельны (нар. 1938) — беларускі архітэктар.
Роальд Эдмундавіч Кнаўэр (1937—2021) — беларускі архітэктар.
Барыс Андрэевіч Кожыхаў (нар. 1932) — беларускі архітэктар.
Дзмітрый Юр’евіч Мерзлякоў (нар. 1964) — беларускі архітэктар.
Сяргей Андрэевіч Мыльнікаў — Герой Расійскай Федэрацыі.
Уладзімір Мулявін (1941 — 2003) — беларускі артыст, спявак, заснавальнік і мастацкі кіраўнік беларускага вакальна-інструментальнага ансамбля «Песняры».
Барыс Уладзіміравіч Нічкоў (1938—2018) — беларускі музыкант-габаіст, педагог.
Эрнст Неізвесны — савецкі і амерыканскі скульптар.
Алег Платонаў — рускі пісьменнік.
Валянціна Васілеўна Пражэева (1943—2023) — беларуская артыстка тэатра лялек.
Яўген Сямёнавіч Разенблат (нар. 1961) — беларускі гісторык яўрэйскага паходжання.
Валерыя Анатолеўна Цецераўкова (нар. 1956) — беларуская архітэктар.
Вольга Ісаеўна Ціхава (1938—2013) — беларуская архітэктар.

Культура

Агата Кристи
Чайф

Крыніцы

http://www.ekburg.ru/news/2/24200/
http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar
https://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar Праверана 25 ліпеня 2018.
26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>
https://www.plovdiv.bg/en/about-plovdiv/побратимени-градове/

[1] ttp://www.ekburg.ru/news/2/24200/

[_0e7135a15e428de4-2] ttp://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar

[_0b68ff3c72504e69-3] ttps://web.archive.org/web/20180726010024/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2018/bul_dr/mun_obr2018.rar Праверана 25 ліпеня 2018.

[_b58ef8497511dca6-4] 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Federal State Statistics Service. Праверана 23 студзеня 2019.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680"></a>

[_99445a859b1d2768-5] ttps://www.plovdiv.bg/en/about-plovdiv/побратимени-градове/