Беларусь
Қазақстан
Lietuva
ประเทศไทย
Сацыялогія ад лац socius грамадскі і грэч λόγος слова навука пра грамадства законы функцыянавання і развіцця сацыяльных
Грамадазнаўства
Сацыялогія (ад лац.: socius — грамадскі і грэч. λόγος — слова) — навука пра грамадства, законы функцыянавання і развіцця сацыяльных супольнасцей і працэсаў, пра сацыяльныя адносіны як механізмы ўзаемасувязі і ўзаемадзеяння паміж гэтымі супольнасцямі. Аб’ектам сацыялагічнага пазнання з’яўляецца грамадства, якое разглядаецца як адзіны сацыяльны арганізм.
| Сацыялогія | |
|---|---|
 | |
| Прадмет вывучэння | грамадства, гендар, групавое дзеянне[d], адукацыя, праца, сацыяльны стан[d], social conflict[d] і structure[d] |
| Вывучаецца ў | history of sociology[d], sociology of sociology[d] і philosophy of sociology[d] |
| ACM Classification Code (2012) | 10010461 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Асноўная мэта сацыялогіі — аналіз структуры сацыяльных адносін у тым выглядзе, у якім яны складваюцца ў ходзе сацыяльнага ўзаемадзеяння. Метадалагічна сацыялогія ў значнай ступені базіруецца на эмпірычных даследаваннях. Сацыялогію адносяць да грамадскіх альбо гуманітарных навук.
Гісторыя
Тэрмін увёў стваральнік гэтай навукі А. Конт, які сінтэзаваў найбольш плённыя ідэі ў суцэльную праграму новай навукі пра грамадства, вылучыў у ёй сацыяльную статыстыку і сацыяльную дынаміку. Паводле Конта, грамадства развіваецца па «законе трох стадый»: тэалагічнай, метафізічнай і пазітыўнай.
Сістэматызаваны выклад прадмета, задач і праблематыкі сацыялогіі ажыццявіў , які стварыў канцэпцыю сацыяльных інстытутаў як механізмаў самаарганізацыі сумеснага жыцця людзей.
Канцэпцыя сацыялагізму найбольш поўна адлюстравана ў працах Э. Дзюркгейма, які вызначаў прадмет сацыялогіі як сацыяльныя факты, што існуюць па-за індывідам і ў адносінах да яго валодаюць прымусовай сілай.
Імкненне знайсці аб’ектыўныя заканамернасці сацыяльных з’яў абумовіла неабходнасць выкарыстання ў сацыялогіі статыстыкі. М. Вебер вызначаў сацыялогію як навуку, якая вывучае дзеянне сацыяльнае, пры ўмове суб’ектыўнай матывацыі індывіда або групы. Паводле Вебера, асэнсаванае мэтарацыянальнае дзеянне — той ідэальны тып, узор сацыяльнага дзеяння, з якім суадносяцца іншыя тыпы.
П. А. Сарокін развіў вучэнне пра «інтэгральную» сацыялогію і вылучыў 4 яе раздзелы: агульнае вучэнне пра грамадства, вывучэнне сацыяльных заканамернасцей яго развіцця, вывучэнне асноўных тэндэнцый у развіцці грамадства і грамадскіх інстытутаў, сацыяльная палітыка, задача якой — пошук сродкаў паляпшэння грамадскага жыцця.
Працэс фарміравання сацыялогіі адзначаны пераходам ад гісторыка-эвалюцыйнага да структурна-аналітычнага падыходу, тэарэтычныя пабудовы якога цесна звязаны з эмпірычнымі даследаваннямі. У межах агульнай праблематыкі фарміраваліся розныя тэарэтычныя арыентацыі ў адпаведнасці з пануючымі ў пэўны перыяд філасофскімі плынямі. Так, «сацыялагізм» Дзюркгейма, які прапанаваў разглядаць факты «як рэчы», парадзіў лінію пазітывісцкага аб’ектывізму. «Разумеючая» сацыялогія Вебера (імкненне расшыфраваць унутраны сэнс сацыяльных дзеянняў) абапіралася на ідэі і філасофіі жыцця. У 1950-х гадах у сацыялогіі існавала некалькі тэарэтычных арыентацый, самая ўплывовая з іх — структурны функцыяналізм (, ), які ставіў на першы план прынцып цэласнасці і інтэграцыі сістэмы і тлумачыў прыватныя з’явы тымі функцыямі, якія яны выконваюць у межах гэтага цэлага.
Гл. таксама
- Прыкладная сацыялогія
Звязаныя дысцыпліны
- Сацыяльная псіхалогія
- Паліталогія
- Грамадазнаўства
- Дэмаграфія
- Статыстыка
Цэнтральныя паняцці
- Сацыялізацыя
- Цывілізацыя
- Улада
- Індывід
- Асоба
Літаратура
- Гідэнс Э. Сацыялогія. Кароткія і крытычныя ўводзіны: Пер. з анг. мовы / Гідэнс Энтані. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 120 с. — ISBN 985-458-086-5
- Ігнатовіч П. Р. Сацыялогія. Вучэб. дапам. — Мн.: Бел. дзярж. ўн-т культуры і мастацтваў, 2001. — 261 с. — ISBN 985-6579-38-4
- Сакалова Г. М. Сацыялогія // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 214—215. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
- Бабосаў Я. М. Сацыяло́гія // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 648. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
Аўтар: www.NiNa.Az
Дата публікацыі:
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, сэкс, gif, png, малюнак, музыка,песня, фільм, кніга, гульня, гульні, мабільны, тэлефон, Android, iOS, Apple, мабільны тэлефон, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, ПК, Інтэрнэт, кампутар
Sacyyalogiya ad lac socius gramadski i grech logos slova navuka pra gramadstva zakony funkcyyanavannya i razviccya sacyyalnyh supolnascej i pracesay pra sacyyalnyya adnosiny yak mehanizmy yzaemasuvyazi i yzaemadzeyannya pamizh getymi supolnascyami Ab ektam sacyyalagichnaga paznannya z yaylyaecca gramadstva yakoe razglyadaecca yak adziny sacyyalny arganizm SacyyalogiyaPradmet vyvuchennyagramadstva gendar grupavoe dzeyanne d adukacyya praca sacyyalny stan d social conflict d i structure d Vyvuchaecca yhistory of sociology d sociology of sociology d i philosophy of sociology d ACM Classification Code 2012 10010461 Medyyafajly na Vikishovishchy Asnoynaya meta sacyyalogii analiz struktury sacyyalnyh adnosin u tym vyglyadze u yakim yany skladvayucca y hodze sacyyalnaga yzaemadzeyannya Metadalagichna sacyyalogiya y znachnaj stupeni baziruecca na empirychnyh dasledavannyah Sacyyalogiyu adnosyac da gramadskih albo gumanitarnyh navuk GistoryyaTermin uvyoy stvaralnik getaj navuki A Kont yaki sintezavay najbolsh plyonnyya idei y sucelnuyu pragramu novaj navuki pra gramadstva vyluchyy u yoj sacyyalnuyu statystyku i sacyyalnuyu dynamiku Pavodle Konta gramadstva razvivaecca pa zakone troh stadyj tealagichnaj metafizichnaj i pazityynaj Sistematyzavany vyklad pradmeta zadach i prablematyki sacyyalogii azhyccyaviy yaki stvaryy kancepcyyu sacyyalnyh instytutay yak mehanizmay samaarganizacyi sumesnaga zhyccya lyudzej Kancepcyya sacyyalagizmu najbolsh poyna adlyustravana y pracah E Dzyurkgejma yaki vyznachay pradmet sacyyalogii yak sacyyalnyya fakty shto isnuyuc pa za indyvidam i y adnosinah da yago valodayuc prymusovaj silaj Imknenne znajsci ab ektyynyya zakanamernasci sacyyalnyh z yay abumovila neabhodnasc vykarystannya y sacyyalogii statystyki M Veber vyznachay sacyyalogiyu yak navuku yakaya vyvuchae dzeyanne sacyyalnae pry ymove sub ektyynaj matyvacyi indyvida abo grupy Pavodle Vebera asensavanae metaracyyanalnae dzeyanne toj idealny typ uzor sacyyalnaga dzeyannya z yakim suadnosyacca inshyya typy P A Sarokin razviy vuchenne pra integralnuyu sacyyalogiyu i vyluchyy 4 yae razdzely agulnae vuchenne pra gramadstva vyvuchenne sacyyalnyh zakanamernascej yago razviccya vyvuchenne asnoynyh tendencyj u razvicci gramadstva i gramadskih instytutay sacyyalnaya palityka zadacha yakoj poshuk srodkay palyapshennya gramadskaga zhyccya Praces farmiravannya sacyyalogii adznachany perahodam ad gistoryka evalyucyjnaga da strukturna analitychnaga padyhodu tearetychnyya pabudovy yakoga cesna zvyazany z empirychnymi dasledavannyami U mezhah agulnaj prablematyki farmiravalisya roznyya tearetychnyya aryentacyi y adpavednasci z panuyuchymi y peyny peryyad filasofskimi plynyami Tak sacyyalagizm Dzyurkgejma yaki prapanavay razglyadac fakty yak rechy paradziy liniyu pazityvisckaga ab ektyvizmu Razumeyuchaya sacyyalogiya Vebera imknenne rasshyfravac unutrany sens sacyyalnyh dzeyannyay abapiralasya na idei i filasofii zhyccya U 1950 h gadah u sacyyalogii isnavala nekalki tearetychnyh aryentacyj samaya yplyvovaya z ih strukturny funkcyyanalizm yaki staviy na pershy plan pryncyp celasnasci i integracyi sistemy i tlumachyy pryvatnyya z yavy tymi funkcyyami yakiya yany vykonvayuc u mezhah getaga celaga Gl taksamaPrykladnaya sacyyalogiyaZvyazanyya dyscypliny Sacyyalnaya psihalogiya Palitalogiya Gramadaznaystva Demagrafiya StatystykaCentralnyya panyacci Sacyyalizacyya Cyvilizacyya Ulada Indyvid AsobaLitaraturaGidens E Sacyyalogiya Karotkiya i krytychnyya yvodziny Per z ang movy Gidens Entani Mn Tehnalogiya 2003 120 s ISBN 985 458 086 5 Ignatovich P R Sacyyalogiya Vucheb dapam Mn Bel dzyarzh yn t kultury i mastactvay 2001 261 s ISBN 985 6579 38 4 Sakalova G M Sacyyalogiya Belaruskaya encyklapedyya U 18 t T 14 Rele Slayavina Redkal G P Pashkoy i insh Mn BelEn 2002 T 14 S 214 215 10 000 ekz ISBN 985 11 0035 8 ISBN 985 11 0238 5 t 14 Babosay Ya M Sacyyalo giya Belarus encyklapedychny davednik Redkal B I Sachanka gal red i insh Mast M V Drako A M Hilkevich Mn BelEn 1995 S 648 800 s 5 000 ekz ISBN 985 11 0026 9